Ursula K. Le Guin’in 1974 yılında yayınlanan Mülksüzler romanı, iki farklı gezegen arasında gidip gelen bir fizikçinin hikayesini anlatır. Ana karakter Shevek, Anarres adlı gezegende yaşayan bir anarşist toplumda doğmuş ve büyümüştür. Anarres, daha önce keşfedilmiş bir gezegen olan Urras’ın karşısındadır ve Urras, kapitalist bir toplum olarak tasvir edilir.
Shevek, Urras’taki fizikçi arkadaşlarıyla iletişim kurmak ve fikir alışverişinde bulunmak için Urras’a gider. Ancak, Urras’ta yaşayanlara göre Anarres’teki toplumun yaşam tarzı ve düşünceleri oldukça tuhaftır. Shevek, her iki gezegen arasındaki farklılıkları anlamaya ve köprüler kurmaya çalışırken, Anarres’teki hayat tarzının doğası hakkında da düşünmeye başlar.
Roman, toplumsal yapı, politika, ideoloji ve insan doğası gibi birçok tema üzerine düşündürür. Anarşizmin, kapitalizm ve sosyalizm gibi diğer sistemlerle karşılaştırılması yapılır. Anarres’teki toplumun sosyal düzeni, özel mülkiyet kavramının olmadığı, üretim araçlarının kolektif olarak yönetildiği bir yapıya dayanır. Buna karşın Urras, özel mülkiyet, kapitalist sistem, sınıf farklılıkları ve hükümet yapısının olduğu bir yapıya sahiptir.
Roman, karakterlerin iç dünyalarına da odaklanır ve Shevek’in hem Urras’taki hem de Anarres’teki çatışmalarıyla başa çıkma çabaları anlatılır. Ayrıca, Shevek’in annesi Sabul’un anarşist ideallerle dolu hayatının da kısa bir öyküsü verilir.
Romanın bir diğer önemli teması da toplumda cinsiyet eşitliği ve kadın-erkek ilişkileridir. Anarres’teki toplumda cinsiyet rolleri ortadan kaldırılmıştır ve kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptirler. Bu fikir, Urras’ta yaşayan bazı karakterler için rahatsızlık verici olsa da, Shevek’in Anarres’teki toplumda kadınların gücünü ve etkisini görmesi, cinsiyet eşitliği ve feminizm kavramlarının önemini vurgular.
Roman, hem Anarres’teki hem de Urras’taki toplumların karanlık yönlerini de gösterir. Anarres’teki toplumda bile, herkesin eşit olduğu fikri bazen insanların bireysel özgürlüklerini kısıtlayabilir ve insanların bencil düşüncelerine maruz kalabilir. Urras’taki toplum ise sınıf farklılıklarına dayalı zengin-fakir ayrımı ve siyasi manipülasyon gibi problemlerle karşı karşıyadır.
Mülksüzler, Ursula K. Le Guin’in dili ve anlatımıyla da öne çıkar. Yazarın yazım tarzı akıcı ve anlaşılırken, romanın derinlikli temalarına da vurgu yapar. Roman, 1975 yılında Nebula ve Hugo ödüllerini kazandı ve bugün hala birçok okuyucu tarafından sevilerek okunmaktadır.
